Sinds het eerste Covid-19 geval in Wuhan is het snel gegaan. In een moordend tempo nam het coronavirus de hele wereld over. In deze vreemde tijd waren maatregelen nodig om de impact van het virus in te perken. Nederland, net als vele andere landen, ging in lockdown. Deze vreemde tijden van lockdowns en zoveel mogelijk thuisblijven hebben echter wel een doel, het beschermen van de zwakkere in de samenleving. Scholen, horeca, musea, sportscholen en alle andere publieke ruimtes werden gesloten, zodat de ouderen en zwakkeren zo min mogelijk kans kregen om het Covid-19 virus te vatten.
Nu de cijfers van de besmettingen en ziekenhuisopnames aan het kelderen zijn, mogen we trots zijn dat we met z’n alle de oudere mensen in de samenleving hebben beschermd. Maar hoe zit het dan met alle kinderen die maandenlang thuis opgesloten hebben gezeten terwijl zij niet eens ziek worden van dit virus? Kinderen die normaal drie keer per week op het voetbalveld stonden, hebben maandenlang thuis gezeten. Kinderen die elke dag naar school fietste, kregen maanden les vanuit hun bed. Kinderen die elke woensdag- en vrijdagmiddag met hun vriendjes afspraken om wat te gaan doen, zaten maanden elke woensdag- en vrijdagmiddag thuis. Het was voor deze kinderen tijdens de lockdown niks anders als thuis zitten, online les krijgen en niks doen.
75% van alle kinderen beweegt minder dan vóór Covid-19. Het aantal kinderen in 2019 dat één uur per dag beweegt is zelfs met tweederde afgenomen in 2020.
Hieronder is de toename van kinderen met overgewicht te zien binnen één jaar met corona. Het aantal kinderen tussen de 4 en 12 jaar met overgewicht is met 1,2% gestegen. Het aantal kinderen tussen de 12 en 16 jaar met overgewicht is met 4,6% gestegen [1].
De gevolgen van de coronakilo’s
Kortom, de Nederlandse jeugd wordt dikker als gevolg van de coronapandemie. Onderzoek van het Centraal Bureau van de Statistiek laat zien dat binnen de leeftijdscategorie 4-16 jaar een toename is van het aantal kinderen met obesitas. In 2019 was dit 13,4% en in 2020 is dit toegenomen tot 16,3% [2].
De oorzaak van deze toename is te vinden binnen de maatregelen over het coronavirus. De scholen waren gesloten, de sportscholen waren gesloten en spelen en bewegen met vriendjes was niet mogelijk. Ook doordat kinderen (en ouders) vaker thuis waren, werd er tussendoor ook meer gesnackt omdat al deze tussendoortjes zich binnen handbereik bevonden [3].
Waar Nederland het ene probleem probeerde op te lossen, hebben ze een ander probleem ontwikkeld. Obesitas kent veel negatieve gevolgen, zowel fysiek als mentaal, op de korte- en de lange termijn. De gevallen met obesitas als oorzaak van overlijden, overstijgen de gevallen met honger als oorzaak van overlijden. Hier onder in de grafiek zijn de verhoogde risico’s te zien van iemand met obesitas in vergelijking met geen obesitas.
Meer dan 2 keer zoveel mensen met overgewicht ervaren mentale klachten dan mensen zonder mentale klachten als onzekerheid en stress. Naast mentale klachten zijn de lichamelijke klachten ook verontrustend hoger bij mensen met overgewicht. Mensen met overgewicht hebben een 9 keer zo grote kans op diabetes dan mensen zonder overgewicht. Daarnaast hebben mensen met overgewicht bijna 3 keer zoveel kans op hart- en vaatziekten ten opzichte van mensen zonder overgewicht. Als laatst ervaren mensen met overgewicht meer dan 3 keer vaker gewrichtsslijtage dan mensen zonder overgewicht [3].
Hoe jonger iemand is, hoe makkelijker het is om veranderingen in gewicht teweeg te brengen. Het is daarom noodzaak dat er in deze vroege levensfase wordt ingegrepen om dit probleem aan te pakken en de gevolgen van de coronakilo’s bij kinderen in te perken.
Wie is het fi(e)tst?
De oplossing is de app ‘Wie is het fi(e)tst?’ waarbij kinderen door middel van een wedstrijdelement worden gestimuleerd om meer te bewegen en gezonder te snacken. De app zorgt er op een speelse manier voor dat kinderen elkaar in de klas of buiten de klas kunnen uitdagen. Zo hebben kinderen het idee dat ze een spelletje spelen, maar tegelijk nemen ze ook een gezondere levensstijl aan.
De kinderen worden tijdens gebruik van de app beloond voor fietsen, voor wandelen en voor gezond eten. Hoe meer je beweegt en hoe gezonder je snackt, des te meer punten je spaart. Deze app houdt online bij hoeveel stappen je zet en hoeveel kilometers je fietst. Daarnaast is er elke week een ‘snacks van de week’ menu ter inspiratie. Door een foto te plaatsen van hun gezonde snack, kunnen ze punten binnen halen. De ‘snacks van de week’ halen de meeste punten binnen. Met het aantal punten, komen bepaalde prijzen: zoals het invullen van de gymles of het (eenmalig) niet hoeven maken van het huiswerk.
Het idee is dat deze app in heel Nederland gebruikt wordt. Door de betrokkenheid van het onderwijs, waar de app geïntroduceerd zal worden, zal de app bekend zijn onder de kinderen. Leerkrachten kunnen hun leerlingen nog meer aanmoedigen om de app te gebruiken, door er een wekelijkse of maandelijkse wedstrijd van te maken. Dit kan in de klassen, met hele scholen of zelfs tussen scholen onderling.
Door de toenemende mate van digitalisering zal het gebruik van de app geen probleem zijn voor de kinderen. Wanneer zij niet over een mobiele telefoon beschikken zal de mobiele telefoon of laptop van de ouders ook volstaan. Ook door het promoten van deze app op social media en door het gebruik hiervan aantrekkelijk te maken voor hen, door het wedstrijdelement en de te winnen prijzen, zal er veel animo zijn.
Op deze manier kunnen we landelijk een actie programma opstarten dat kinderen een gezondere leefstijl aanleert en dit ook beloont. Dus, wie is het fi(e)tst?
Referenties
[1] Wiegman, M. (2021, 28 april). Cijfers – Overgewicht | NJi. Geraadpleegd op 20 juni 2021, van https://www.nji.nl/Overgewicht-Probleemschets-Cijfers
[2] Centraal Bureau van de Statistiek (2021). Jeugd met overgewicht.
[3] Maastricht UMC+. (2020, 14 september). Leefstijl van kinderen beïnvloed door corona-maatregelen. Geraadpleegd op 20 juni 2021, van https://www.mumc.nl/actueel/nieuws/leefstijl-van-kinderen-beinvloed-door-corona-maatregelen#:%7E:text=Uit%20de%20onderzoeksresultaten%20blijkt%20onder,vorig%20jaar%20rond%20dezelfde%20tijd.
